در این تحقیق، به بررسی جلوه های حجاب از نگاه قرآن و روایات پرداخته شده است. حجاب در پوشش ظاهری، زینت و نگاه و رفتار از جمله مواردی است که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.
آن چه مسلم است حجاب تنها پوشش ظاهری نیست، بلکه حجاب در گفتار، نگاه و رفتار نیز از مصادیق آن است و در این موارد تقریباٌ زن و مرد از وظایف یکسان برخوردار هستند. اما چون غرض رساله شرح و وظایف و مسئولیت های خاص زنان است، این بحث را از همین جنبه ادامه می دهیم:
حجاب در پوشش ظاهری
حجاب در پوشش ظاهری، یکی از جلوه های مهم حجاب است که در قرآن و روایات به آن اشاره شده است. در آیه ی «وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا» حد حجاب زنان مشخص شده است.
در دوران جاهلیت، زنان روسری را بر پشت گوش خود می انداختند و سینه و بالای آن نمایان می شد. مفسران در مورد آیه ی «وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا» و کلمه ی «زینت» نظرات مختلفی بیان داشته اند.
طوسی در تعریف «خمار» گفته است: «خمار، پوشش سرزن است که بر پیشانی آویخته می شود.» مجمع البیان از قول ابن عباس نقل می کند: «یعنی زن باید مو و سینه و دور گردن و زیر گلو را بپوشاند.» ابوالفتوح رازی نیز گفته است: «یعنی چنان کنند که گریبان ایشان به مقنعه پوشیده باشد تا سینه ی ایشان پیدا نشود.»
بنابراین حجاب در پوشش ظاهری زن مسلمان شامل پوشاندن مو، سینه، دور گردن و زیر گلو است.
زینت چیست؟
مفسرین در مورد آیه ی (ولایبدین زینتهن الا ماظهر منها)) و کلمه ی ((زینت)) نظرات مختلفی بیان داشته اند، از جمله: در مجمع البیان می خوانیم: برخی گفته اند: زینت دو قسم است: آشکار و پنهان زینت آشکار، لازم نیست پوشیده شود و می توان به آن نگاه کرد، که در این زمینه سه قول است:
زینت آشکار، لباس است
زینت آشکار، سرمه، انگشتری و خضاب کف است.
زینت آشکار، صورت و کف دست هاست.
برخی گفته اند: ((کلمه ی ابداء)) به معنی آشکار نمودن و اظهار است و مفهوم لغوی زینت، آن چه سبب تزیین میشود)) برخی از مفسران بر این باورند: ((منظور از زینت، مواضع زینت است که نباید برای نامحرم آشکار شود، پس به قول ایشان به خود زینت می شود نظر کرد و تنها وظیفه ی زن این است که مواضع زینت مثل گوش و سینه را بپوشاند.
زمخشری در کشاف گفته است: ((زینت عبارت است از چیزهایی که زن خود را بدان ها می آراید، اما زینت های پنهان مثل بازوبند، گردنبند، تاج، کمربند و گوشواره که باید پوشانیده شود.
((حدیثی از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: آنچه روسری آن را می پوشاند، یعنی سرو گردن و بالاتر از دستبند، زینت است)).
قرطبی نیز می گوید: (زینت بر دو قسم است: خلقی، اکتسابی، زینت خلقی): صورت زن است که اصل زینت است، اما زینت اکتسابی عبارت است از آن چیزی است که زن در زیبا نمودن خود مثل لباس، زیورآلات و … به کار می گیرد. در المیزان چنین آمده است: ((مواضع و محل زینت خود را آشکار نکند، مگر آن مواضعی که عادهٌ ظاهر است و مطابق روایت، منظور از آن صورت و دو کف دست وقدم ها می باشد، در ادامه می فرماید: به زنان بگو تا اطراف مقنعه ها را به سینه های خود انداخته و آن را بپوشانند و زینت های خود را جز برای محارم هفت گانه ی نسبی و سببی آَشکار نکنند.
برخی نیز گفته اند: (منظور از زینتهن)) اعضای بدن است.
در مورد آیه ی: اوما مکت ایما نهن گفته اند: شامل غلامان و کنیزان می شود. در تفسیر الکبیر آمده است که: ((غلام نمی تواند به موی صاحبش (خانمش) نگاه کند. و درباره ی «اوالتابعین غیر اولی الاربه من الرجال اوالطفل» گفته اند: کلمه ی (اربه) از ماده ی (ارب)، (بر وزن عرب) به معنی نیازمندی و شدت احتیاج است.
فخر رازی در این باره گفته است: « در اعراب (غیر) دو احتمال داده اند:
منصوب است: طفلان استثناء شده اند، مگر در صورتی که صاحب شهوت باشند.
مکسور است: در صورتی که دارای صفت تابعین باشند، یعنی طفلانی که نیاز به زن ندارند.
تابعین کیانند؟
در مجمع البیان ذکر شده است: «برخی گفته اند: مراد مرد ابهلی است که جیره خوار زن باشد و به زن توجهی ندارد (این نکته از امام صادق (ع) نقل شده است)، برخی گویند: مقصود آدم های عقیمی هستند که تمایل جنسی در وجودشان نیست، عده ای گویند: منظور پیرمرد است؛ برخی نیز گویند: مراد غلام صغیر است. به هر حال مقصود هر که باشد، آیه مردی را که تمایل به زنان ندارد و جاذبه ی زن را درک نمی کند، از حکم استثناء نموده است.
نسائهن کیانند؟
زنان، گروه دیگری هستند که از حکم عام استثناء شده اند، مصداق «نسائهن» میان مفسران به مناقشه رفته است . بدین ترتیب که: برخی گفته اند: «زنان، در برابر زنان مومن لازم نیست خود را بپوشانند، اما در برابر زنان غیر مسلمان، باید خود را بپوشانند. طوس می نویسد: «مراد زنان مومن است نه مشرک» پاره ای گفته اند: «منظور زنانی است که با آن ها معاشرت و رفت و آمد دارند،
خواه مسلمان و یا غیر مسلمان باشد، برخی این را قول محکم گرفته اند.
در این باره حدیثی از امام صادق (ع) رسیده که فرمودند: سزاوار نیست که زن (مسلمان) نزد زن یهودی و نصرانی، کشف حجاب نماید، زیرا آن ها زن مسلمان را نزد شوهرانشان توصیف می کنند.
در آیه ی دیگر آمده است: «یا ایها النبی قل لازواجک و بناتک و نساء المومنین یدینن یلیهن هن جلابیهن ذلک ادنی ان یعرفن فلایوذین… »
در شان نزول آیه آمده است: « زنان مسلمان به مسجد می رفتند و پشت سر پیامبر (ص) نماز می گذاردند، هنگام شب بعضی از جوانان هرزه، مزاحم آنان می شدند خداوند برای گرفتن بهانه از آن ها و یا به اشتباه نیفتادن آنان، دستور داد که زنان آزاده مقنعه ای بپوشند که بتواند از سر تا پایین بدن آن ها را بپوشاند.
مصداق واژه ی «جلباب» چیست؟
ابن منظور می نویسد: (جلباب به معنی قمیص است)، جامه ای است: از خمار، گشاده تر و از رداء کوتاه تر، که زن بدان سرو سینه ی خود را می پوشاند و گفته جامه ای گشاد و کوتاه تر از ملحفه است.
ابن ثیر می گوید: «جلباب» ازار و رداء است و نیز گفته: ملحفه است و آن مانند مقعنه می باشد که زن بدان سر و پشت و سینه خود را می پوشاند و جمع آن «جلابیب» است.
طوسی از ابن عباس و مجاهد آورده است: «جلباب، خمار زن است و آن مقنعه ای است که پیشانی و سر خود را بدان پوشد، گاهی که برای کاری از خانه بیرون آید؛ و از گفته ی حسن می نویسد: جلابیب: ملحفه هاست که زن آن را بر چهره ی خود می آورد.
متن بالا تنها خلاصه ای از تحقیق جلوه های حجاب از نگاه قرآن و روایات می باشد. این مقاله در قالب WORD و در 26 صفحه تدوین شده است.
قیمت : 35,000 تومان
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 26
پس از ثبت دکمه خرید و تکمیل فرم خرید به درگاه بانکی متصل خواهید شد که پس از پرداخت موفق بانکی و بازگشت به همین صفحه می توانید فایل مورد نظر خورد را دانلود کنید. در ضمن لینک فایل خریداری شده به ایمیل شما نیز ارسال خواهد شد. لینک دانلود فایل به مدت 48 ساعت فعال خواهد بود.
